Οι νέες εφαρμογές επικοινωνίας στα “πανέξυπνα” κινητά μας που προσφέρουν κρυπτογράφηση, η εξέλιξη των τηλεφωνικών μας συσκευών σε ισχυρούς υπολογιστές που προσφέρουν πρόσβαση στο διαδίκτυο οδήγησαν και στην εξέλιξη των τεχνικών παρακολούθησης, όχι απαραίτητα από κρατικές υπηρεσίες αλλά και από ιδιώτες. Με ειδικό λογισμικό μπορούν να παρακολουθούν όλες τις δραστηριότητες ενός κινητού, όπως κλήσεις, ηλεκτρονική αλληλογραφία, εικόνες, βιντεοκλήσεις, αποθηκευμένες εικόνες και βίντεο.
Κάποια χρόνια πριν η παρακολούθηση μιας τηλεφωνικής συσκευής ήταν μια περίπλοκη υπόθεση που απαιτούσε μαγνητοφώνηση αλλά και την παρουσία κάποιου «ειδικού» σε εγκαταστάσεις κάποιας από τις εταιρείες σταθερής ή κινητής τηλεφωνίας. Οι καταγγελίες που είχαν διατυπωθεί στο παρελθόν προϋπόθεταν τη στενή συνεργασία με κάποιον ή κάποιους που είχαν πρόσβαση στις εγκαταστάσεις του παρόχου τηλεφωνίας. Οι πρόσφατες καταγγελίες για παρακολουθήσεις έχουν μια ποιοτική διαφορά σε σχέση με το παρελθόν: η παρακολούθηση μπορεί να γίνει από έναν τρίτο με τη χρήση παράνομου λογισμικού που μπορεί να εγκατασταθεί παράνομα στο “πανέξυπνο” κινητό. Λογισμικά τέτοιου είδους κυκλοφορούν ανά τον κόσμο με πιο χαρακτηριστικό το Pegasus το οποίο έχει κατηγορηθεί για παρακολούθηση πολιτικών στην Ευρώπη με πιο χαρακτηριστική περίπτωση τις καταγγελίες για παρακολούθηση του προέδρου Μακρόν, κλπ.
Η πρόσφατη καταγγελία από τον Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ-Κινημά Αλλαγής για απόπειρα παγίδευσης του κινητού του με το Predator που εντόπισε υπηρεσία του Ευρωκοινοβουλίου έφερε στο προσκήνιο τις παράνομες παρακολουθήσεις από κρατικές υπηρεσίες και ιδιώτες στην Ελλάδα.
Η αδράνεια της Ελληνικής Δικαιοσύνης που σε συνεργασία με τις υπηρεσίες Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος και Οικονομικής Αστυνομίας θα μπορούσε έγκαιρα να είχε περιορίσει την δραστηριότητα όσων εμπορεύονται και χρησιμοποιούν παρόμοια λογισμικά στην Ελλάδα μείωσε περαιτέρω την εμπιστοσύνη των πολιτών στις κρατικές αρχές. Με κάθε παρόμοιο περιστατικό γίνεται πιο εμφανές ότι κρίσιμες υπηρεσίες του δημόσιου δεν λειτουργούν με αυτονομία όπως θα έπρεπε εκ του θεσμικού ρόλου τους για την προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος αλλά χειραγωγούνται συχνά από κυβερνήσεις και πολύ ισχυρά επιχειρηματικά συμφέροντα.
Σοβαρά ερωτήματα ανακύπτουν για τις τεχνικές και επιχειρησιακές δυνατότητες της Ανεξάρτητης Αρχής για την Προστασία του Απορρήτου των Επικοινωνιών για την αντιμετώπιση των παρακολουθήσεων. Μετά και την πρόσφατη καταγγελία του κ. Ανδρουλάκη αυτό γίνεται και πιο ορατό. Με βάση και τον θεσμικό της ρόλο η Αρχή θα έπρεπε να ξεκινήσει έρευνα για τυχόν παρακολουθήσεις για το σύνολο του πολιτικού κόσμου. Βέβαια αυτό θα έπρεπε να γίνει σε συνεργασία με άλλους συνυπεύθυνους φορείς του κράτους όπως η Δικαιοσύνη, η οποία πάσχει από έλλειψη αυτονομίας και πόρων για εξειδικευμένη τεχνογνωσίας. Γι’ αυτό είναι επιβεβλημένη η ριζική αλλαγή του θεσμικού πλαισίου που θα επιτρέπει σε ικανούς εισαγγελείς να έχουν στην διάθεση τους πόρους που απαιτούνται ώστε να συνεργάζονται με ικανά στελέχη του δημόσιου ιδιωτικού τομέα θα περιορίσει τις παράνομές παρακολουθήσεις και άλλες παράνομες δραστηριότητες που αναδεικνύονται από ικανούς ερευνητές δημοσιογράφους αλλά και γίνονται αντιληπτές καθημερινά από πολλούς πολίτες.
Ας δούμε την διερεύνηση παρακολούθησης του κινητού του κ. Ανδρουλάκη σαν μια ευκαιρία για να υπάρξει στη χώρα μας το θεσμικό οπλοστάσιο που απαιτείται για να καταπολεμηθούν και να προληφθούν ανάλογα φαινόμενα. Μόνο αυτό θα βελτιώσει την εμπιστοσύνη των πολιτών στο δημόσιο τομέα και την λειτουργία της δημοκρατίας.
Δημοσιεύθηκε στα ΝΕΑ.